Bệnh viêm khớp dạng thấp là gì?
Viêm khớp dạng thấp (RA) là một bệnh tự miễn có thể gây đau khớp và tổn thương khắp cơ thể.
Tổn thương khớp mà RA gây ra thường xảy ra ở cả hai bên cơ thể. Vì vậy, nếu khớp bị ảnh hưởng ở một trong hai cánh tay hoặc chân, thì khớp tương tự ở cánh tay hoặc chân kia cũng có thể bị ảnh hưởng. Đây là một phương pháp mà các bác sĩ phân biệt RA với các dạng viêm khớp khác, chẳng hạn như viêm xương khớp (OA).
Các phương pháp điều trị có hiệu quả tốt nhất khi RA được chẩn đoán sớm, vì vậy điều quan trọng là phải tìm hiểu các dấu hiệu, triệu chứng.
Triệu chứng viêm khớp dạng thấp
Các triệu chứng RA, có thể xảy ra trên toàn cơ thể, bao gồm:
-
Đau khớp
-
Sưng khớp
-
Cứng khớp
-
Mất chức năng khớp
Các triệu chứng có thể thay đổi từ nhẹ đến nặng. Biết các dấu hiệu ban đầu của RA sẽ giúp bản thân và bác sĩ có những liệu pháp điều trị tốt hơn.
Chẩn đoán viêm khớp dạng thấp
Chẩn đoán RA có thể mất thời gian cần thực hiện một số xét nghiệm kết hợp với thăm khám lâm sàng để kết luận rằng bạn có bị mắc viêm khớp dạng thấp hay không: Bác sĩ sẽ cần thông tin về các triệu chứng và tiểu sử bệnh lý của bản thân, gia đình đồng thời có thể yêu cầu thực hiện kiểm tra thể chất các khớp bao gồm:
- Kiểm tra về tình trạng sưng và đỏ: chỉ điểm viêm khớp
- Kiểm tra phản xạ và sức mạnh cơ bắp của bạn
- Chạm vào các khớp để kiểm tra độ ấm và sự đàn hồi
Vì không có xét nghiệm đơn lẻ nào có thể xác nhận chẩn đoán RA, bác sĩ có thể sử dụng một số loại các kỹ thuật, xét nghiệm thêm:
- Kiểm tra máu để tìm một số chất như kháng thể hoặc kiểm tra mức độ các chất phản ứng giai đoạn cấp tính tăng cao trong điều kiện viêm. Đây có thể là một dấu hiệu của RA và giúp hỗ trợ chẩn đoán.
- Xét nghiệm tìm yếu tố thấp khớp (RF). Xét nghiệm RF (máu) kiểm tra một protein gọi là yếu tố thấp khớp. Mức độ cao của yếu tố thấp khớp có liên quan đến các bệnh tự miễn, đặc biệt là RA.
- Xét nghiệm kháng thể protein chống đông máu. Xét nghiệm này tìm kiếm một kháng thể mà liên kết với RA. Những người có kháng thể này thường có bệnh. Tuy nhiên, không phải ai bị RA cũng cho kết quả dương tính với kháng thể này.
- Xét nghiệm kháng thể kháng nhân. Hệ thống các kháng thể kháng nhân kiểm tra hệ thống miễn dịch để xem liệu nó có tạo ra kháng thể hay không. Cơ thể của bạn có thể tạo ra các kháng thể như là một phản ứng với nhiều loại tình trạng khác nhau, bao gồm RA.
- Tốc độ lắng của hồng cầu (ERS). Xét nghiệm ESR giúp xác định mức độ viêm trong cơ thể bạn. Kết quả cho bác sĩ của bạn xem có viêm không. Tuy nhiên, nó không chỉ ra nguyên nhân gây viêm.
- Xét nghiệm protein phản ứng C. Nhiễm trùng nặng hoặc viêm đáng kể ở bất cứ đâu trong cơ thể bạn có thể kích hoạt gan tạo ra protein phản ứng C. Mức độ cao của dấu hiệu viêm này có liên quan đến RA.
- Chẩn đoán hình ảnh bao gồm: siêu âm, chụp X-quang, chụp MRI khớp có thể sẽ được chỉ định để đưa ra kết luận chính xác nhất.
Điều trị viêm khớp dạng thấp
Không có cách chữa trị cho RA, nhưng có những phương pháp điều trị có thể giúp bạn quản lý nó.
Phương pháp này giúp kiểm soát cơn đau và kiểm soát phản ứng viêm, trong nhiều trường hợp có thể dẫn đến thuyên giảm. Đồng thời giúp ngăn ngừa tổn thương khớp và một số cơ quan khác trong cơ thể. Phương pháp điều trị có thể bao gồm:
- Thuốc
- Thay đổi chế độ ăn uống
- Các loại bài tập vận động
Thuốc trị viêm khớp dạng thấp
Có nhiều loại thuốc được kê toa trong điều trị, một số loại thuốc giúp giảm đau và kháng viêm RA.
Các loại thuốc không kê đơn sau đây giúp giảm đau và viêm khớp do RA:
- Thuốc chống viêm không steroid (NSAID)
- Corticosteroid
- Acetaminophen
Tập thể dục
Các bài tập thể dục nhẹ nhàng có thể giúp cải thiện phạm vi chuyển động trong khớp và tăng khả năng vận động. Tập thể dục cũng có thể tăng cường cơ bắp, giảm một số áp lực lên khớp.
Nghỉ ngơi đầy đủ
Bạn có thể cần nghỉ ngơi nhiều hơn. Ngủ đủ giấc sẽ giúp giảm viêm và đau cũng như mệt mỏi.
Chườm túi nhiệt hoặc lạnh
Túi nước đá hoặc nén lạnh có thể giúp giảm viêm và đau. Chúng cũng có thể có hiệu quả chống co thắt cơ bắp.
Có thể thay thế bằng các phương pháp điều trị nóng như tắm bằng nước ấm. Điều này có thể giúp giảm độ cứng khớp.
Các thiết bị trợ giúp
Một số thiết bị như nẹp có thể giữ khớp ở vị trí cố định. Điều này có thể giúp giảm viêm.
Nạng có thể giúp bạn duy trì khả năng vận động. Có thể lắp đặt các thiết bị hỗ trợ, chẳng hạn như thanh vịn trong phòng tắm và dọc theo cầu thang.
Chế độ ăn uống chữa viêm khớp dạng thấp
Chế độ ăn kiêng này bao gồm các loại thực phẩm có nhiều axit béo omega-3 như:
-
Các loại cá béo như cá hồi, cá ngừ, cá trích và cá thu
-
Hạt chia, hạt lanh, quả óc chó.
Chất chống oxy hóa, chẳng hạn như vitamin A, C và E, và selen, cũng có thể giúp giảm viêm. Thực phẩm giàu chất chống oxy hóa bao gồm:
-
Các loại quả mọng, chẳng hạn như quả việt quất, quả nam việt quất, quả goji và dâu tây
-
Sô cô la đen
-
Rau bina, đậu thận, hồ đào
-
Atisô
Ăn nhiều chất xơ cũng rất quan trọng. Theo một số nhà nghiên cứu, chất xơ giúp giảm các phản ứng viêm từ đó có thể làm giảm nồng độ protein phản ứng C. Chọn thực phẩm ngũ cốc nguyên hạt, rau tươi và trái cây tươi Thực phẩm có chứa flavonoid cũng có thể giúp chống viêm trong cơ thể. Chúng bao gồm:
-
Các sản phẩm từ đậu nành.
-
Quả mọng nước
-
Trà xanh
-
Bông cải xanh
-
Nho
Tránh ăn các thực phẩm khiến cơ thể dị ứng đặc biệt là các thực phẩm giàu tinh bột và chất béo đã qua chế biến.
Xem thêm: Lời khuyên cho bệnh nhân viêm khớp dạng thấp
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương – Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh