Mô tả: 

Bị run tay có thể là dấu hiệu của các bệnh lý nghiêm trọng. Tìm hiểu nguyên nhân, triệu chứng và cảnh báo về tình trạng run tay để không bỏ qua những dấu hiệu cần điều trị kịp thời.

Bị run tay là bệnh gì? Cảnh báo dấu hiệu không nên xem nhẹ

Run tay là tình trạng không hiếm gặp nhưng nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời có thể gây ra ảnh hưởng lớn đến cuộc sống. Bị run tay không chỉ đơn thuần là sự mệt mỏi hay lo lắng mà đôi khi là dấu hiệu cảnh báo các bệnh lý nghiêm trọng. Hãy cùng TrilieuPT tìm hiểu về nguyên nhân, triệu chứng và những dấu hiệu không nên xem nhẹ khi bị run tay.

Bị run tay là bệnh gì?

Run là rối loạn vận động xảy ra theo nhịp. Co cơ tự động gây nên hiện tượng này. Run thường xuất hiện ở tay. Một số trường hợp có thể bị run ở cánh tay, chân, đầu, thân mình, dây thanh.

Bị run tay nhẹ rất phổ biến. Khi giữ tay thẳng vài phút, bạn có thể cảm thấy tay run nhẹ. Đây không phải dấu hiệu nguy hiểm. Tuy nhiên, nó gây bất tiện trong sinh hoạt hàng ngày.

Run tay có thể diễn ra từng lúc hoặc liên tục. Có nhiều dạng run khác nhau. Tuy nhiên, chia thành hai nhóm chính: run khi vận động và run khi nghỉ.

Run khi vận động xảy ra khi thực hiện các động tác chủ ý. Ví dụ như khi cầm thìa, cốc nước, cầm bút. Cơ co lại để điều khiển động tác. Khi đó, run xuất hiện.

Run khi nghỉ xảy ra khi không hoạt động. Tay để yên trên đùi, cơ không co nhưng tay vẫn run. Hiện tượng này dễ thấy ở người bệnh Parkinson. Dù không gây tử vong, nhưng run tay có thể khiến người bệnh mất tự tin. Việc ăn uống, viết chữ, dùng điện thoại bị ảnh hưởng. Nhiều người không thể làm việc bình thường.

Nguyên nhân bị run tay

Bị run tay không phải một bệnh riêng biệt mà là biểu hiện cảnh báo nhiều rối loạn trong cơ thể. Những nguyên nhân gây run thường đến từ ba nhóm bệnh chính: chuyển hóa, thần kinh, thoái hóa di truyền.

Nhóm bệnh chuyển hóa

• Bệnh Wilson làm rối loạn trao đổi đồng. Đồng tích tụ nhiều trong gan, não. Người bệnh có thể bị vàng da, buồn nôn, mệt mỏi, cổ trướng. Tay run, thay đổi cảm xúc, rối loạn lời nói cũng thường gặp. 
• Cường giáp gây kích thích quá mức hệ thần kinh. Người bệnh dễ bồn chồn, vã mồ hôi, nhịp tim nhanh. Run tay là triệu chứng phổ biến. Ổn định hormone tuyến giáp giúp giảm triệu chứng.
• Hạ đường huyết khiến hệ thần kinh mất năng lượng. Bị run tay xảy ra cùng cảm giác đói, vã mồ hôi. Đường huyết thấp cần được điều chỉnh nhanh để tránh nguy hiểm.
• Suy gan hoặc suy thận làm chất độc không được lọc thải. Tổn thương thần kinh xuất hiện, gây ra run.

Nhóm bệnh thần kinh

• Parkinson gây thoái hóa vùng nhân xám ở não. Thiếu hụt dopamine làm rối loạn vận động. Run thường bắt đầu từ một bên, kèm cứng cơ, di chuyển chậm. Bệnh này thường điều trị bằng thuốc tăng dopamine hoặc cấy điện cực kích thích não.
• Xơ cứng rải rác gây tổn thương bao myelin. Đường dẫn truyền tín hiệu vận động bị gián đoạn. Run xuất hiện khi nâng tay hoặc khi cử động có chủ đích. Điều trị bằng thuốc làm chậm tiến triển bệnh.
• Đột quỵ phá hủy một phần não điều khiển vận động. Run tay có thể xuất hiện khi hồi phục sau đột quỵ. 
• Chấn thương sọ não gây tổn thương trực tiếp tế bào thần kinh. Run tay là hệ quả phổ biến. Can thiệp bằng điều trị nội khoa phục hồi chức năng vận động.
• Rối loạn trương lực cơ gây sai lệch tín hiệu từ não đến cơ. Cơ bị co kéo quá mức, tạo ra tư thế bất thường và run. Tiêm botox hoặc dùng thuốc điều chỉnh hoạt động thần kinh là giải pháp điều trị phổ biến.
• Run vô căn thường khởi phát âm thầm. Tay run cả hai bên khi cầm nắm vật nhẹ. Bệnh không nguy hiểm nhưng ảnh hưởng lớn đến chất lượng sống. Khi nặng, có thể cần dùng thuốc chẹn beta hoặc phẫu thuật kích thích não sâu.

Nhóm nguyên nhân di truyền và thoái hóa khác

• Ngộ độc thủy ngân, cai rượu hoặc sử dụng thuốc trị hen, corticosteroid, amphetamin… có thể gây run do ảnh hưởng đến thần kinh trung ương.
• Thiếu hụt vitamin B12 làm hủy hoại lớp myelin bao quanh dây thần kinh. Run là triệu chứng báo động.
• Rối loạn lo âu, trầm cảm, sang chấn tâm lý có thể gây run do tác động đến vùng não kiểm soát cảm xúc và vận động.
• Run sinh lý xảy ra trong lúc căng thẳng, mất ngủ, tức giận. Đây là phản ứng bình thường nhưng có thể bị nhầm với các dạng run bệnh lý.

Tay chân run rẩy là thiếu chất gì?

​Tình trạng tay chân run rẩy có thể liên quan đến việc thiếu hụt một số vitamin và khoáng chất thiết yếu. Dưới đây là những chất dinh dưỡng quan trọng mà cơ thể cần để duy trì chức năng thần kinh và cơ bắp ổn định:​

• Vitamin nhóm B (B1, B6, B12): Các vitamin này đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe của hệ thần kinh. Thiếu hụt vitamin B1, B6 hoặc B12 có thể dẫn đến các triệu chứng như run rẩy, tê bì và yếu cơ. Đặc biệt, thiếu vitamin B12 có thể gây tổn thương lớp vỏ myelin bao bọc dây thần kinh dẫn đến suy giảm chức năng thần kinh và gây run tay chân .​
• Vitamin E: Vitamin E có tác dụng chống oxy hóa và bảo vệ tế bào thần kinh khỏi tổn thương. Thiếu vitamin E có thể gây ra các triệu chứng như mất phối hợp vận động, yếu cơ và run rẩy. 
• Khoáng chất (Kẽm, Magie, Đồng): Kẽm và magie là những khoáng chất cần thiết cho hoạt động của hệ thần kinh và cơ bắp. Thiếu hụt kẽm có thể dẫn đến run tay chân do ảnh hưởng đến chức năng enzyme và dẫn truyền thần kinh. Magie tham gia vào quá trình dẫn truyền thần kinh và co cơ; thiếu magie có thể gây ra co thắt cơ và run rẩy. Đồng cũng cần thiết cho chức năng thần kinh; thiếu hoặc thừa đồng đều có thể gây ra các vấn đề về thần kinh, bao gồm run rẩy.
• Mất nước và điện giải: Mất nước hoặc mất cân bằng điện giải, đặc biệt là natri và kali, có thể ảnh hưởng đến chức năng cơ bắp và thần kinh, dẫn đến triệu chứng run rẩy. Tình trạng này có thể xảy ra do tiêu chảy, nôn mửa hoặc đổ mồ hôi quá nhiều. 

Cách điều trị khi bị run tay phổ biến nhất

Việc điều trị khi bị run tay phụ thuộc vào nguyên nhân cụ thể. Một số trường hợp có thể điều trị triệt để, giải quyết hoàn toàn vấn đề. Tuy nhiên, một số nguyên nhân yêu cầu điều trị kéo dài hoặc duy trì để kiểm soát triệu chứng. Dưới đây là các phương pháp điều trị phổ biến:

• Nghỉ ngơi đầy đủ: Nếu mệt mỏi là nguyên nhân, việc nghỉ ngơi giúp giảm triệu chứng run tay.
• Cung cấp chất điện giải: Khi mất nước hoặc rối loạn điện giải gây run tay, dịch truyền tĩnh mạch và chất điện giải là giải pháp hiệu quả.
• Điều chỉnh glucose: Nếu run tay do thay đổi mức glucose, việc sử dụng insulin hoặc glucose giúp ổn định tình trạng.
• Trị liệu tâm lý: Giảm bớt lo lắng có thể cải thiện tình trạng run tay.
• Thuốc chống động kinh: Khi co giật là nguyên nhân, thuốc chống động kinh giúp kiểm soát triệu chứng run tay.
• Thuốc điều trị rối loạn vận động: Dùng thuốc để điều trị chứng run tay do rối loạn vận động.
• Điều trị bệnh lý thần kinh: Các bệnh như xơ cứng rải rác cần điều trị đặc biệt để kiểm soát run tay.
• Phẫu thuật hoặc thuốc điều trị cơ xương: Viêm khớp hoặc hội chứng ống cổ tay có thể cần phẫu thuật hoặc thuốc.
• Vật lý trị liệu: Áp dụng vật lý trị liệu để cải thiện tình trạng run tay.

Kết hợp nhiều phương pháp điều trị giúp đạt hiệu quả tối ưu. Ví dụ, đối với trường hợp bị run tay do lo lắng, kết hợp vật lý trị liệu, thuốc và tư vấn tâm lý mang lại kết quả tốt hơn so với chỉ sử dụng một phương pháp riêng lẻ.

Bị run tay có thể là một dấu hiệu không thể bỏ qua nếu đi kèm với các triệu chứng khác như mệt mỏi, chóng mặt, hay khó thở. Việc phát hiện sớm nguyên nhân gây run tay sẽ giúp bạn có hướng điều trị phù hợp, tránh những biến chứng nguy hiểm. Nếu bạn gặp phải tình trạng run tay kéo dài hoặc tái diễn, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời. Hãy luôn lắng nghe cơ thể mình để bảo vệ sức khỏe một cách tốt nhất.