Gãy xương ngón chân: Nguyên nhân, cách nhận biết và điều trị hiệu quả

Gãy xương ngón chân xảy ra khi có lực tác động mạnh vào ngón chân. Nguyên nhân thường là do té ngã, tai nạn sinh hoạt hoặc chơi thể thao. Tình trạng này dễ bị xem nhẹ nhưng có thể ảnh hưởng đến khả năng vận động lâu dài. Nhận biết đúng dấu hiệu, điều trị đúng cách sẽ giúp xương lành nhanh, hạn chế biến chứng. Theo dõi bài viết sau của TrilieuPT để biết thêm chi tiết về cách điều trị hiệu quả!

Nguyên nhân gây gãy xương ngón chân

Ngón chân nằm ở đầu bàn chân, thường xuyên tiếp xúc với các vật thể xung quanh nên rất dễ bị tổn thương. Do cấu tạo xương nhỏ, nhiều đốt nên ngón chân dễ bị gãy trong nhiều tình huống khác nhau.

Một trong những nguyên nhân phổ biến là tai nạn giao thông. Khi có va chạm mạnh, ngón chân có thể bị ép vào mặt đường hoặc bị bánh xe đè lên, gây gãy xương.

Vấp ngã trong sinh hoạt hằng ngày hoặc khi chơi thể thao cũng là tình huống dễ gặp phải. Đặc biệt với các môn vận động mạnh, khả năng chấn thương càng cao hơn.

Ngoài ra, việc đi lại trong không gian chật hẹp, nhiều đồ đạc khiến ngón chân dễ va đập vào vật cứng như bàn, ghế. Ngón cái và ngón út là hai vị trí dễ bị tổn thương nhất vì thường tiếp xúc đầu tiên.

Đi lại nhiều trên nền cứng khiến xương ngón chân dễ bị mỏi, xuất hiện các vết nứt nhỏ. Nếu không được nghỉ ngơi hợp lý, lâu ngày có thể dẫn đến gãy xương.

Ai cũng có nguy cơ gặp chấn thương này. Tuy nhiên, một số đối tượng dễ bị hơn, như người tập luyện thể thao cường độ cao, mang giày quá chật hoặc vận động quá sức trong thời gian ngắn.

Môi trường sống bừa bộn, thiếu ánh sáng cũng khiến việc di chuyển khó khăn, tăng khả năng va chạm vào đồ vật.

Bên cạnh đó, người mắc bệnh loãng xương, ung thư xương hoặc rối loạn chuyển hóa xương thường có xương yếu, dễ gãy. Trẻ em và người lớn tuổi cũng thuộc nhóm dễ bị gãy xương ngón chân do xương chưa phát triển hoàn toàn hoặc đã suy yếu theo tuổi tác.

Cách nhận biết khi gãy xương ngón chân

Đau ngón chân thường xảy ra ngay sau khi bị chấn thương. Người bệnh cảm thấy khó đi lại, đặc biệt nếu tổn thương ở ngón cái. Bởi ngón chân cái chịu nhiều lực khi bước đi nên cảm giác đau sẽ rõ hơn. Ngược lại, gãy ngón út cũng gây đau nhưng thường không làm hạn chế vận động nhiều.

Cơn đau khiến việc mang giày trở nên khó chịu. Với những người bị rối loạn cảm giác như tiểu đường có thể không cảm nhận được cơn đau dù ngón đã bị tổn thương. Cảm giác đau sẽ tăng khi đứng hoặc bước đi, nhất là khi dồn trọng lượng lên ngón bị thương.

Ngón chân sưng to và bầm tím rõ sau vài giờ bị chấn thương. Sưng đau lan rộng khiến việc xác định chính xác vị trí gãy trở nên khó khăn.

Trong một số trường hợp, ngón chân có thể bị lệch hẳn do xương gãy bị trật khỏi vị trí. Móng chân có thể bị bầm tím hoặc tổn thương mô mềm xung quanh. Ngón bị gãy cũng có thể tê bì, lạnh, đổi màu hoặc thậm chí mất cảm giác nếu mạch máu bị chèn ép.

Người bệnh thường khó cử động ngón chân bị đau. Nếu vùng da quanh ngón bị rách thông vào bên trong, vết gãy sẽ trở thành gãy hở. Lúc này, móng và mô quanh móng cũng dễ bị tổn thương kèm theo.

Phương pháp điều trị khi gãy xương ngón chân

Phương pháp điều trị gãy xương ngón chân phụ thuộc vào vị trí tổn thương. Mức độ nghiêm trọng cũng ảnh hưởng đến lựa chọn điều trị. Một số trường hợp chỉ cần nẹp hoặc bó bột. Nếu có vết thương hở, bác sĩ sẽ chỉ định tiêm phòng uốn ván và dùng kháng sinh.

Chăm sóc ban đầu tại nhà

Tổn thương nhẹ có thể xử lý tại nhà. Nghỉ ngơi tuyệt đối. Hạn chế đi lại. Sử dụng nạng khi cần thiết để tránh lực đè lên vùng gãy.

Chườm đá trong 20 phút mỗi lần, lặp lại sau 1–2 giờ. Áp dụng trong 48 giờ đầu. Kê cao bàn chân khi nằm giúp giảm sưng và đau. Đặt chân cao hơn tim bằng gối hoặc chăn xếp dày.

Sử dụng thuốc giảm đau

Thuốc acetaminophen giúp kiểm soát cơn đau. Ibuprofen hỗ trợ giảm viêm, hạ sưng. Trường hợp gãy xương hở cần thêm kháng sinh. Tiêm phòng uốn ván nếu có nguy cơ nhiễm trùng.

Điều trị không phẫu thuật

Gãy xương ngón chân không di lệch thường được bất động tại chỗ. Dùng băng keo cố định ngón chân tổn thương với ngón liền kề. Lót gạc mềm giữa hai ngón để tránh cọ xát gây phỏng nước.

Có thể bó bột phần cẳng bàn chân để giữ ổn định. Với gãy có di lệch nhẹ, bác sĩ cần nắn chỉnh xương về đúng trục. Sau khi nắn, tiến hành bó bột giữ cố định. Thời gian hồi phục dao động từ 4 đến 6 tuần.

Phẫu thuật trong trường hợp nghiêm trọng

Một số ca cần can thiệp ngoại khoa. Bác sĩ thực hiện nắn chỉnh và xuyên kim Kirschner vào xương để giữ trục thẳng. Kim này ngăn xương bị xoay hoặc lệch vị trí sau phẫu thuật.

Nếu móng chân tổn thương, có thể phải khâu lại vùng giường móng. Sau mổ, bệnh nhân cần tái khám đúng lịch. Theo dõi sự lành xương, xử lý biến chứng sớm. Kim Kirschner sẽ được rút sau 4–6 tuần nếu xương phục hồi tốt.

Gãy xương ngón chân bao lâu thì lành?

Ngoài nguyên nhân và triệu chứng, thời gian phục hồi sau gãy xương ngón chân cũng khiến nhiều người quan tâm. Câu hỏi “bao lâu thì lành?” xuất hiện thường xuyên trong quá trình điều trị. Tuy nhiên, không có con số cố định cho tất cả trường hợp.

Thời gian phục hồi khi gãy xương ngón chân sẽ phụ thuộc vào tình trạng bệnh. Yếu tố ảnh hưởng bao gồm mức độ tổn thương, vị trí gãy và phương pháp điều trị.

Ngoài ra, thói quen sinh hoạt, chế độ ăn uống và cách chăm sóc tại nhà cũng rất quan trọng. Việc ăn uống thiếu chất có thể làm chậm quá trình tái tạo xương.

Tập luyện quá sớm hoặc sai cách có thể gây lệch xương, làm kéo dài thời gian lành. Ngược lại, nghỉ ngơi đúng cách, vận động nhẹ hợp lý giúp hỗ trợ phục hồi hiệu quả hơn.

Thời gian trung bình để xương ngón chân lành thường từ 4 đến 6 tuần. Trường hợp phức tạp hoặc xương gãy nặng có thể mất nhiều thời gian hơn. Nếu gặp phải tình trạng này, bạn nên thăm khám định kỳ giúp bác sĩ theo dõi quá trình liền xương chính xác hơn.

Làm thế nào để phòng ngừa gãy xương ngón chân?

Một số thói quen đơn giản giúp giảm nguy cơ chấn thương ngón chân như sau:

• Lựa chọn giày đúng kích cỡ, thiết kế chắc chắn, phù hợp hoàn cảnh sử dụng. Tránh dùng giày đã mòn đế, rách mũi, mất độ bám.
• Tăng cường canxi, vitamin D trong khẩu phần. Bổ sung từ sữa, phô mai, sữa chua hoặc viên uống. Ngăn ngừa loãng xương, giảm rủi ro gãy xương khi va đập.
• Bật đèn khi di chuyển trong không gian thiếu sáng. Hành lang, cầu thang, phòng ngủ cần đủ ánh sáng vào ban đêm.
• Giữ nhà cửa gọn gàng. Loại bỏ vật dụng thừa khỏi lối đi. Hạn chế đặt đồ dưới sàn, đặc biệt ở những khu vực di chuyển nhiều.

Gãy xương ngón chân cần được xử lý đúng ngay từ đầu. Chẩn đoán chính xác, tuân thủ phác đồ điều trị và chăm sóc hợp lý giúp rút ngắn thời gian phục hồi. Nếu thấy ngón chân sưng, đau, biến dạng hoặc khó cử động, hãy đến cơ sở y tế sớm. Chủ động thăm khám giúp bạn tránh di chứng về sau.