Đau đầu gối khi co chân: Nguyên nhân, cách điều trị và phòng ngừa

Đau đầu gối khi co chân là triệu chứng không nên chủ quan. Cảm giác đau có thể âm ỉ, nhói buốt hoặc căng tức khó chịu, nhất là khi ngồi xổm, leo cầu thang hay gập gối. Tình trạng này ảnh hưởng trực tiếp đến sinh hoạt, vận động và chất lượng sống. Nếu kéo dài, đau đầu gối có thể là dấu hiệu cảnh báo nhiều bệnh lý nguy hiểm liên quan đến sụn khớp, dây chằng hay xương bánh chè. Bài viết dưới đây TrilieuPT sẽ giúp bạn nhận biết nguyên nhân, cách điều trị hiệu quả và hướng dẫn phòng tránh đau đầu gối khi co chân ngay từ sớm.

Nguyên nhân gây đau đầu gối khi co chân

Đầu gối bị đau khi co chân là cảnh báo tổn thương bên trong khớp. Những vùng dễ bị ảnh hưởng gồm mô mềm, sụn, dây chằng, gân, túi hoạt dịch quanh khớp. Các nguyên nhân phổ biến bao gồm:

Chấn thương tại khớp gối hoặc cơ quanh khớp: Các tai nạn như bong gân, rách sụn, tổn thương dây chằng hay căng cơ đều có thể gây đau khi gập duỗi chân. Cường độ đau phụ thuộc vào mức độ tổn thương. Điều trị sớm là cần thiết để tránh mất khả năng vận động.

Tư thế sai trong thời gian dài: Ngồi, đứng, vận động sai cách trong thời gian dài làm sai lệch trục cơ thể. Tình trạng này khiến áp lực đè lên khớp không đều, gây căng dây chằng và cơ quanh khớp. Đầu gối dần trở nên đau nhức, dễ viêm.

Bệnh lý xương khớp: Viêm khớp, đặc biệt là thoái hóa khớp gối, làm sụn mòn dần theo thời gian. Viêm khớp dạng thấp cũng là nguyên nhân tự miễn dễ gặp. Một số trường hợp nhiễm trùng tại khớp hoặc toàn thân cũng có thể gây sưng đỏ, sốt, đau nhức dữ dội tại vùng gối.

Tình trạng liên quan đến xương bánh chè: Đau dưới hoặc quanh xương bánh chè là dấu hiệu cảnh báo bất ổn cấu trúc gối. Tình trạng này thường gặp ở người chơi thể thao, người làm việc nặng hoặc đi lại sai tư thế.

Thừa cân, béo phì: Khớp gối phải chịu tải từ toàn bộ phần thân trên. Người thừa cân hoặc béo phì khiến khớp luôn trong trạng thái quá tải. Sụn dễ bào mòn, dây chằng nhanh xuống cấp. Gối nhức mỏi, sưng viêm kéo dài.

Lối sống thiếu lành mạnh: Dinh dưỡng kém, thiếu vitamin D, canxi làm xương yếu. Lạm dụng rượu, thuốc lá, stress kéo dài cũng làm tăng nguy cơ viêm khớp. Gối đau âm ỉ, tăng nặng khi vận động hoặc về đêm.

Cách điều trị đau đầu gối khi co chân hiệu quả

Đau đầu gối khi co chân thường liên quan đến tổn thương mô mềm, viêm khớp hoặc chấn thương cơ học. Để cải thiện triệu chứng, người bệnh nên thực hiện các phương pháp hỗ trợ tại nhà dưới đây:

• Nghỉ ngơi: Ngay khi cơn đau xuất hiện, cần ngừng vận động ngay lập tức. Tránh gập duỗi khớp gối liên tục. Khớp cần thời gian tự phục hồi, tái tạo mô bị viêm, giảm áp lực và hạn chế tiến triển tổn thương.
• Chườm lạnh giảm viêm: Áp dụng trong 48 giờ đầu sau chấn thương. Dùng khăn bọc đá lạnh, chườm lên vùng gối tổn thương. Mỗi lần 15 phút, lặp lại 3–4 lần mỗi ngày. Biện pháp này giảm sưng, xoa dịu cơn đau và kiểm soát viêm.

• Chườm nóng khi cần thư giãn khớp: Dành cho trường hợp đau không do sưng cấp tính. Chườm nóng tăng lưu thông máu, giảm co cứng, cải thiện vận động. Chỉ áp dụng khi khớp đã ổn định. Mỗi lần tối đa 20 phút.
• Nẹp gối cố định: Sử dụng nẹp hỗ trợ giữ ổn định cấu trúc khớp. Giảm hoạt động quá mức, tạo điều kiện hồi phục mô khớp. Cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng nẹp lâu dài.
• Vận động nhẹ sau khi giảm đau: Khi triệu chứng thuyên giảm, nên đi lại chậm rãi. Vận động nhẹ giúp tránh co rút cơ, giảm nguy cơ cứng khớp. Tăng cường khả năng phục hồi và duy trì linh hoạt.
• Xoa bóp cải thiện lưu thông máu: Phù hợp khi khớp không bị lệch cấu trúc. Massage vùng gối hỗ trợ máu huyết lưu thông. Giảm đau, tăng tính linh hoạt và giảm nguy cơ cứng khớp sau thời gian bất động.

• Vật lý trị liệu chuyên sâu: Áp dụng cho người bị đau khớp gối kéo dài. Chuyên gia vật lý trị liệu sẽ hướng dẫn các bài tập kéo giãn, tăng sức bền cơ quanh khớp. Đồng thời giúp phục hồi tầm vận động, tránh tái phát.
• Hướng dẫn bài tập hỗ trợ tại nhà: Bệnh nhân nên duy trì các bài tập vận động nhẹ theo chỉ dẫn. Mục tiêu là hỗ trợ khớp linh hoạt, giảm nguy cơ tổn thương tái phát. Tập luyện cần đúng kỹ thuật, đều đặn hằng ngày.
• Dùng thuốc khi cần kiểm soát triệu chứng: Dành cho trường hợp đau kéo dài hoặc viêm lan rộng. Có thể dùng Paracetamol hoặc nhóm NSAID nếu viêm ảnh hưởng nghiêm trọng. Thuốc phải được kê đơn từ bác sĩ.
• Tiêm Steroid nội khớp: Áp dụng khi điều trị bằng thuốc uống không mang lại hiệu quả. Steroid giúp kiểm soát viêm nhanh, giảm đau mạnh, nhưng cần thận trọng khi tiêm lặp lại.
• Phẫu thuật trong trường hợp đặc biệt: Chỉ định khi có tổn thương nghiêm trọng như đứt dây chằng, trật khớp, thoái hóa gối nặng. Sau mổ, bệnh nhân cần tập phục hồi chức năng dưới sự giám sát chuyên môn.

Làm thế nào để phòng ngừa đau đầu gối khi co chân?

Đầu gối đau khi co chân không chỉ là nỗi lo của người lớn tuổi. Nếu không chăm sóc từ sớm, khớp rất dễ bị tổn thương theo thời gian. Để hạn chế tình trạng này, bạn nên bắt đầu bảo vệ xương khớp ngay từ khi còn trẻ bằng những cách sau:

Bổ sung đầy đủ các chất như Canxi, Magie, Kali, Vitamin B, C, E. Những dưỡng chất này giúp xương chắc khỏe, khớp linh hoạt hơn.

Tập thể dục thường xuyên, ưu tiên các bài tập nhẹ như đi bộ, đạp xe, yoga. Trước khi tập nhớ khởi động kỹ để tránh chấn thương.

Giữ tư thế đúng khi ngồi, đứng hay nằm. Không nên ngồi một chỗ quá lâu, vì sẽ làm khớp bị tê cứng và dễ đau nhức.

Tránh làm việc quá sức hoặc tập luyện quá nặng. Nếu cảm thấy đau ở đầu gối, nên dừng lại để tránh tổn thương thêm.

Chọn giày phù hợp với kích cỡ bàn chân. Giày quá chật hay quá rộng đều có thể gây ảnh hưởng đến đầu gối và dáng đi.

Kiểm soát cân nặng hợp lý cũng là cách hợp lý để tránh đau đầu gối khi co chân. Cân nặng quá cao sẽ gây áp lực lên khớp gối, dễ dẫn đến đau và thoái hóa khớp.

Có thể dùng thêm thực phẩm chức năng tốt cho khớp như Glucosamine, Chondroitin, Collagen type II. Những thành phần này giúp sụn chắc khỏe và giảm ma sát giữa các khớp.

Dù bạn đang ở độ tuổi nào, việc chăm sóc khớp gối ngay từ hôm nay sẽ giúp tránh được nhiều phiền toái sau này. Đau đầu gối khi co chân không chỉ gây bất tiện trong sinh hoạt mà còn có thể là biểu hiện của nhiều vấn đề sức khỏe tiềm ẩn. Việc chủ động nhận biết sớm, điều trị đúng cách và duy trì thói quen tốt mỗi ngày là cách đơn giản nhưng hiệu quả để bảo vệ đầu gối khỏe mạnh. Đừng đợi đến khi cơn đau trở nên nghiêm trọng mới tìm cách xử lý. Hãy chăm sóc khớp gối ngay từ hôm nay để giữ vững phong độ vận động và chất lượng sống lâu dài.